संकटः शोधाची जननी!

गरज ही शोधाची जननी आहे असे पूर्वी म्हटले जायचे. आता त्यात थोडा बदल करून, 'संकट ही शोधाची जननी आहे' असे म्हणावे लागेल.

करोनाचे संकट सुरू झाल्यामुळे एक गोष्ट चांगली झाली आहे. हजारो तल्लख मेंदू, नव्या कल्पना, नवी संशोधने आणि नव्या योजना आखण्यासाठी कामाला लागले आहेत. भारतात अशा मेंदूंची कमतरता कधीच नव्हती. पण असे मेंदू पाश्चिमात्य देशांसाठीच बहुतेकदा राबले. आता मात्र, करोनाच्या संकटामुळे देशातील बुद्धिमंतांच्या मेंदूला चालना मिळाली आहे.

ही चांगली गोष्ट आहे.

हैदराबादमधील संरक्षण संशोधन आणि विकास संघटनेच्या (डीआरडीओ) प्रमुख प्रयोगशाळेत सध्या करोनाकाळातील संभाव्य धोक्यांना तोंड देण्यासाठीच्या उपायांवर जोरदार संशोधने सुरू झाली आहेत. या प्रयोगशाळेने आता डिफेन्स रिसर्च अल्ट्राव्हायोलेट सॅनिटायझर (डीआरयूव्हीएस) ही स्वयंचलित कॉन्टॅक्टलेस यूव्हीसी सॅनिटायझेशन कॅबिनेट विकसित केली आहे. मोबाइल फोन, आयपॅड, लॅपटॉप, चलनी नोटा, चेक, चलान, पासबुक, कागद, लिफाफे इत्यादी स्वच्छ करण्यासाठी हे संशोधन मोलाचे ठरणार आहे.

डीआरयूव्हीएस कॅबिनेटमध्ये स्पर्श न करता या वस्तूंची स्वच्छता करता येत असल्यामुळे विषाणूचा प्रसार रोखण्यासाठी हे संशोधन खूप महत्वाचे ठरले आहे. ड्रॉवर ओपनिंग आणि क्लोजरिंग मॅकेनिझम असलेला सेन्सर स्विचमुळे थेट स्पर्श न करता स्वयंचलित रीतीने हे यंत्र हाताळता येते. या यंत्रामधून कॅबिनेटमध्ये ठेवलेल्या वस्तूंना यूव्हीसीची ३६० अंश इतकी उष्णता मिळते, व सॅनिटायझेशन पूर्ण झाल्यानंतर, संपूर्ण यंत्रणा आपोआप स्लीप मोडमध्ये जाते, त्यामुळे ऑपरेटरला त्या वस्तूची प्रतीक्षा करण्याची किंवा त्याच्याजवळ उभे राहण्याची आवश्यकता नाही.